**SỰ KHÁC BIỆT GIỮA RIOJA – GIẢI MÃ BÍ ẨN TỪ VÙNG RƯỢU DANH TIẾNG TÂY BAN NHA**
*Lily Trần – Chuyên gia rượu vang, OldWorldWine.vn*
—
### MỞ BÀI
Là một trong những vùng rượu vang nổi tiếng nhất Tây Ban Nha, Rioja từ lâu đã trở thành biểu tượng cho sự cân bằng hoàn mỹ giữa truyền thống và hiện đại trong nghệ thuật làm vang. Nhưng không phải ai cũng hiểu rõ **sự khác biệt giữa Rioja**, đặc biệt là khi trên thị trường tồn tại nhiều kiểu rượu đến từ vùng này. Vậy Rioja có những phân loại nào? Rượu Rioja truyền thống khác gì với Rioja hiện đại? Bạn nên chọn loại nào phù hợp với khẩu vị và mục đích sử dụng của mình? Trong bài viết này, tôi – Lily Trần, chuyên gia rượu vang tại OldWorldWine.vn – sẽ cùng bạn khám phá sâu hơn về những sắc thái tinh tế tạo nên sự khác biệt không thể nhầm lẫn của Rioja.
—
### THÂN BÀI
#### 1. Rioja là gì? Nhìn lại bản đồ rượu vang Tây Ban Nha
Rioja là một vùng rượu vang nằm ở miền Bắc Tây Ban Nha, trải dài qua các tỉnh La Rioja, Álava và phần nhỏ ở Navarra. Vùng này được cấp hạng DOCa (Denominación de Origen Calificada) – danh hiệu cao nhất về chất lượng rượu vang tại Tây Ban Nha. Điều này khẳng định truyền thống, sự kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và phong cách độc đáo chỉ có ở Rioja.
Giống nho chủ đạo tại đây là Tempranillo – “trái tim” của mọi chai Rioja đỏ, mang hương vị trái đỏ chín, khói nhẹ và cấu trúc tanin mềm mại. Ngoài ra, Graciano, Garnacha và Mazuelo cũng góp phần tạo nên sự phức hợp và chiều sâu cho rượu.
#### 2. Sự khác biệt giữa Rioja: Dựa trên mức độ ủ rượu
Một điểm then chốt khi nhắc đến **sự khác biệt giữa Rioja** chính là hệ thống phân hạng dựa trên thời gian ủ rượu – một “kim chỉ nam” giúp bạn hiểu được phong cách và tiềm năng của từng chai.
**a. Rioja Genérico (hoặc thường gọi là Joven – Trẻ)**
Đây là loại rượu không có hoặc chỉ được ủ gỗ trong một thời gian rất ngắn. Phong cách này tươi mới, dễ uống, thích hợp cho các bữa ăn nhẹ hàng ngày. Mang hương vị trái cây rõ rệt, sắc nét, giá cả phải chăng. Ví dụ: Một chai Lan Rioja Joven 2020 có hương dâu đỏ và chút tiêu, lý tưởng khi ăn tapas Tây Ban Nha hoặc thịt nguội Iberico.
**b. Crianza**
Đây là phân hạng phổ biến nhất và cân bằng giữa truyền thống và hiện đại. Gồm rượu được ủ ít nhất 1 năm trong thùng gỗ sồi và 1 năm trong chai. Rioja Crianza thường có cấu trúc tốt hơn Joven, thêm các sắc thái gỗ, vani, thuốc lá xen lẫn trái cây chín. Hãy thử Marques de Cáceres Crianza 2019 – một biểu hiện chuẩn mực của phong cách này.
**c. Reserva**
Đây là cấp độ cao hơn, được ủ ít nhất 3 năm (trong đó tối thiểu 1 năm trong thùng sồi). Rioja Reserva dành cho những ai thích chiều sâu, mượt mà, nhiều tầng hương và khả năng phát triển tốt trong chai. Một Rioja Reserva có thể đưa bạn đi từ trái cây khô, chocolate đen đến gia vị ấm như quế hoặc đinh hương.
**d. Gran Reserva**
Được xem là “đỉnh cao” của Rioja cổ điển. Những loại rượu này phải được ủ ít nhất 5 năm (2 năm trong thùng gỗ) và thường sử dụng nho từ niên vụ xuất sắc. Tầng hương cực kỳ tinh tế và phát triển: gỗ quý, da thuộc, thuốc lá, nấm rừng kết hợp với sự mềm mại sánh mịn. Những chai như La Rioja Alta Gran Reserva 904 là minh chứng rõ rệt cho nghệ thuật lão hóa của vùng này.
#### 3. Rioja truyền thống vs hiện đại – Một cuộc gặp gỡ giữa thế kỷ